مقايسه ي بهداشت رواني دانشجويان سيگاري و غير سيگاري دانشگاه مشهد

فایل وورد 150 صفحه

فصل اول: کلیات

1-1 . مقدمه:

در هر جامعه­اي نيروي فعال و جوان بعنوان يكي از ذخاير و سرمايه­هاي آن جامعه محسوب و مطرح مي­باشد و در عمل نيز چرخه­ی فعاليت­هاي مختلف پيكره اجتماع بطور مستقيم و غيرمستقيم متكي به نيروهاي فوق است كه متاسفانه قشر وسيعي از جوانان و نوجوانان ما اكنون گرفتار سيگار شده­اند كه آنان را در كام خويش فرو مي­برد و توان حركت و فكر را از آنان مي­گيرد و هستي را از آن­ها ساقط ميكند .

۱- بالاترين رقم سنی معتادان در ايران را افراد ۲۷ - ۲۱ساله تشكيل می­دهند.

۲- افرادی كه به انواع سيگار اعتياد پيدا كرده­اند، اغلب اولين تجربه­شان را بهصورت تفريحی و در دوران نوجوانی با کشیدن سیگار شروع كرده­اند.

۳- تشخيص رفتارهای آشكار دورهنوجوانی از رفتارهای ناشی از مصرف سيگار دشوار است.

۴- نوجوانانی كه از بودندر خانواده­یشان احساس رضايت داشته­اند و روابط صميمی بين اعضای خانواده وجود داشته­است، كمتر به دنبال سيگار، الكل و انواع مخدرها بوده­اند.

يكی از مشكلاتعمده­ای كه نسل جوان جامعه با آن رو به روست، خطر گرايش به مصرف سیگار است. از آن جا كه مصرف اين گونه مواد (انواع سيگارها، قرص­ها، مخدرها و...) در بينجوانان و نوجوانان رو به افزايش است، وظيفه والدين، مربيان و ساير نهادهای اجتماعی و آموزشی برای آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف سيگار به مراتب سنگين­تر از قبل می­شود. با توجه به اين موضوع، والدين و مربيان بايد سعی كنند با استفاده ازروش­ها و آموزش­های لازم، بچه­ها را از همان دوران كودكی و پيش نوجوانی با آثار زيان بار مصرف سيگار و اثرات و پيامدهای ناشی از آن بر جسم و روان شان مطلعسازند.

به رغم نکوهش و مذمت در مضرات سيگار و هشدار محققان، پزشکان و کارشناسان بهداشتي و فعاليت رسانه‌ها در مورد اين بلاي خانمانسوز و قاتل خاموش، باز هم به وفور مشاهده مي‌کنيم که افراد بسياري در جامعه همچنان به کشيدن سيگار و دود کردن وجود خود مشغول هستند و هيچ توجهي به اين هشدارها و علايم خطر ندارند و افراد ديگر را به اين ورطه و منجلاب مي‌کشند.

آيا مي‌دانند که چرا سيگار مي‌کشند و چه چيزي از کشيدن سيگار نصيب آن­ها مي‌شود يا چه خسارات جبران‌ناپذيري به روح و جسم و اگر صاحب خانواده هستند به خانواده بيگناه آن­ها وارد مي‌شود و جداي از اين چه ضربه‌اي به افراد جامعه­ به خصوص نوجوانان، جوانان و قشر دانشجو که در حالت هشدار قرار دارد وارد مي‌شود؟!

بايد بدانيم که اگر راهکارهاي پيشگيرانه و موثر در شيوع مصرف سيگار و سيگار در ميان نوجوانان و جوانان در نظر گرفته نشود، همواره بايد نگران عواقب به مراتب بدتري از اين بلاي خانمانسوز در ميان نسل فرداي جامعه باشيم!

افرادي كه نگرش­ها و باورهاي مثبت و يا خنثي به سيگار دارند، احتمال مصرف و اعتيادشان بيش از كساني است كه نگرش­هاي منفي دارند. اين نگرش­هاي مثبت معمولاً عبارتند از: كسب بزرگي و تشخص، رفع دردهاي جسمي و خستگي، كسب آرامش رواني، توانايي مصرف مواد بدون ابتلا به اعتياد.

از آنجا كه محیط آموزشی بعد از خانواده، مهم­ترين نهاد آموزشي و تربيتي است، مي­تواند از راه­هاي زير زمينه ساز مصرف سيگار در نوجوانان باشد:

بي توجهي به مصرف سيگار و فقدان محدوديت يا مقررات جدي منع مصرف در محیط آموزشی، استرس­هاي شديد تحصيلي و محيطي، فقدان حمايت اساتید و مسئولان از نيازهاي عاطفي و رواني به خصوص به هنگام بروز مشكلات و طرد شدن از طرف آنان. تحقيقات نشان می­دهند، افرادی كه به انواع سيگار اعتياد پيداكرده اند، اغلب اولين تجربه­شان را به صورت تفريحی و با کشیدن سيگار و در دوران نوجوانی كسب كردهبودند و به تدريج اعتياد آنان، از حالت تفريح خارج شده و با تكرار و زياد شدن ميزانمصرف، معتاد شده­اند. گروهی ديگر از جوانان و نوجوانانی كه شروع به مصرف سيگار می­كنند، اظهار می­دارند كه برای فرار از مشكلات و مسائل زندگی روزمره و داشتن احساسی بهتر از احساسفعلی شان دست به اين كار زده­اند.

1-2 . بیان مسأله:

پديده گرايش به سيگار بعنوان يكي از مهمترين آسيب‌هاي اجتماعي خاصه در ميان نسل جوان توجهبسياري از متخصصان و مسئولين، سياسي فرهنگي، تربيتي و آموزشي بسياري از كشورها را به خود معطوفساخته است.

در كشور ايران به دليل وجود بافت جوان جمعيتي اين موضوع پيچيدگي خاص خود را يافته است. لذا شناسايي وتبيين درست آن براي يافتن ‌راه‌حلهاي مناسب ضروري به نظر مي‌رسد.اما از آنجايي اين گروه نقش‌هاي متعدد و تعيين‌كننده‌اي در جامعه بعهده دارند، آسيب آنان حتي در ميزانپايين لطمه‌هاي جبران ناپذيري فردي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و غيره را بدنبال خواهد داشت؛ لذااتخاذ برنامه‌هاي پيشگيرانه در مورد آنان از الويت بسيار برخوردار است.

بررسي مصرف سيگار در زمان حاضر از اهميت ويژه­اي برخوردار است. از يك طرف جمعيت جامعه­ي ايران جوان است و از طرف ديگر جوانان اصلي­ترين قربانيان مصرف سيگار هستند چرا كه جوانان به خاطر خصوصيات جواني، آسيب پذيري بيشتري دارند چون پويا و جستجو گرند.

امروزه كارشناسان و صاحب نظران معتقدند كه در حال حاضر بحران مصرف سيگار و سيگار را در كنار 3 بحران يعني((بحران نابودي محيط زيست، بحران تهديد اتمي و بحران فقر)) به عنوان مسئله روز در آمده است. طبيعي است كه حل اين بحران و معضل و بلاي خانمانسوز از عهده يك سازمان و يا چند مرجع، آن هم صرفاً با يك بر خورد قهري نه تنها خارج بوده بلكه نگرش يك بُعدي به مسئله است و وضعيت فعلي را بدتر خواهد نمود. به گونه­اي كه عميقاً احساس مي­شود تنها راه حل موضوع، خارج شدن از ((برنامه روزي)) و گام برداشتن در مسير ((برنامه ريزي)) و ايجاد عزم ملي و بسيج همگاني در اين راستا است. كسي نيست كه در خصوص مضرات و اثرات سوء سياسي، اجتماعي و فرهنگي معضل سيگار که در قرن حاضر از مهمترين و دردناكترين معضلات بشري است آگاهی نداشته باشد. سيل خروشان مصرف سيگار بيرحمانه در مسير حركت خود، كودكان، نوجوانان و جوانان و حتي سالخوردگان را طعمه قرار داده و علاوه بر متلاشي كردن كانون گرم و پاك خانوادگي سبب ناكامي در زندگي و تمايل بخودكشي و مرگ در آن­ها نيز مي­گردد.

مشكل مصرف سيگار به عنوان يك پديده مهلك كه نتايجش مي­تواند اثرات بسيار سويي در
زمينه­هاي سياسي، اقتصادي وفرهنگي جامعه داشته باشد در هر جامعه­اي مطرح است ومعمولاً گروهي كه در برابر اين پديده خطرناك بيش از سايرگروه­ها آسيب­پذير است همانا (گروه جوان) يك جامعه مي­باشند به طوركلي وقتي صحبت از گروه جوانان مي­شود مقصود افرادي بين پانزده تا بيست سال است كه گروهي وسيعي از جمعيّت جهان يعني حدود % 5/8 ازجمعيت كشورهاي پيشرفته و %9/10 ازجمعيت كشورهاي در حال توسعه را تشكيل مي­دهند .

آنچه مسلم است دلايل مصرف سيگار بسيار پيچيده است و از فرهنگي به فرهنگ ديگر و كشوري به كشور ديگرتفاوت مي­كند. تحقيقات متعددي در داخل كشور و از آن جمله در سطح دانشگاه­ها صورت گرفته است كه به نحوي به علل گرايش به مصرف سيگار و غيره پرداخته­اند و در اين زمينه به نتايجي نيز دست يافته­اند امّا همچنان كه ذكر شد گرايش و مصرف سيگار بسته به فرهنگ،مذهب، قوميت، منطقه­ي جغرافيايي، شرايط آب و هوايي، سطح اقتصادي، فرهنگي و علمي نه تنها با خارج از كشور بلكه حتي در داخل كشور ما نيز تفاوت مي­كند. به همين خاطر و با توجه به اهميت موضوع يعني مصرف سيگار در بين دانشجويان دانشگاه، از آنجايي كه پژوهشي در اين خصوص در سطح دانشگاه فردوسي صورت نگرفته بود بر آن شديم تا با انجام اين پژوهش به بررسي مصرف سيگار و مقايسه­ي بهداشت رواني در بين دانشجويان سيگاري و غير سيگاري بپردازيم.

1-3. اهميت و ضرورت تحقيق:

دانشجويان قشري هستند كه سكانداران آينده­ي هدايت كشور محسوب مي­شوند و اگر اين قشر عظيم خود داراي زمينه و بستر مناسب براي رشد و تعالي نباشند چه بسا پس از اينكه وارد جامعه و نيروي كار كشور كه شدند با توجه به پيشينه­ي نامناسب خود بسياري ديگر از اقشار و گروه­­هاي مختلف جامعه را نيز تحت تأثير خود قرار داده و از اين طريق لطمات جبران ناپذيري به پيكره­ي اجتماع بزنند. براي مثال دانشجويي كه اكنون خود سيگار مصرف مي­كند و در آينده نيز قرار باشد معلم شود و به تربيت و تعليم فرزندان ما بپردازد، چگونه مي­تواند مانع از اين شود كه الگوي دانش­آموزان خود واقع نشود و از اين طريق آن­ها را تحت تأثير خود قرار ندهد. از اينگونه مثال­ها زياد مي­توان بيان نمود اما آنچه كه مهم است اين است كه مسئولان آموزشي و فرهنگي كشور و بخصوص دانشگاه­ها اقدام به آموزش و فرهنگ سازي در اين زمينه در سطح كشور و دانشگاه­ها نمايند.

ادامه در فایل فروشی